NODIG VOOR MAL

  • Plastic kaartjes ter grootte van een bankpasje.
  • Knauf Modelgips 3 pakken van 2,5 kg (water op gevoel wat nodig is, laag over laag aanbrengen).
  • Een doorgesneden plastic voetbal. Door de bal nadat het gips is gebruikt binnenste buiten te keren, breekt het gips los en is deze steeds schoon voor de volgende hoeveelheid aan te maken gips.
  • Twee emmers. 1 met schoon water die je gebruikt om het gips aan te maken en 1 om je gereedschap, handen etc. steeds even af te spoelen.
  • Troffel, grote lepel om gips op te brengen (of je handen)
  • Mengsel van afwasmiddel, zonnebloemolie, kleiwater en kwast.
  • Oude beitel, waterspuit en spie.

NODIG VOOR GIETSEL

  • Knauf Modelgips 3 pakken van 2,5 kg (op 5 à 6 liter water).
  • Mengsel van afwasmiddel, zonnebloemolie, kleiwater en kwast.
  • IJzerdraad en tang.
  • Kuip o.i.d. waar de mal tijdens het gieten en drogen goed in blijft staan.
  • Twee emmers. 1 met schoon water die je gebruikt om het gips aan te maken en 1 om je gereedschap, handen etc. steeds even af te spoelen.
  • Troffel, grote lepel om gips om te roeren en klontjes eruit te halen
  • Rubberen hamer om tegen de mal te kloppen om luchtbelletjes te laten ontsnappen.

NODIG VOOR HET AFHAKKEN VAN DE MAL

  • Oude beitel
  • Geduld

DE MAL MAKEN (zie ter ondersteuning de foto’s op pagina 4 en 5)

  1. Het portret wordt in klei op een kopstandaard gemaakt.
  2. De mal wordt in twee helften gemaakt. Steek daarom de plastic kaartjes dakpansgewijs over de hele breedte in het portret achter de oren om, zodat er een voor-, en achterkant ontstaat.
  3. Leg het beeld (ondersteun het waar nodig) op het achterhoofd.
  4. Om de gietopening vrij te houden steek je ook plastic kaartjes om de hals.
  5. Meng nu eerst het gips aan voor een eerste dunne gips- ofwel spatlaag, in de doorgesneden voetbal. Alle klontjes moeten eruit. Het gips moet gelijk verwerkt worden, anders is het hard.
  6. Meng een kleurstof of acrylverf door dit gipsmengsel voor de eerste dunne spatlaag, zodat je bij het afhakken van de mal weet dat je bijna bij de giethuid bent.
  7. Spetter de eerste dunne gekleurde gipslaag (met de hand) over de voorkant van het portret tot aan de hals.
  8. Breng daarna als de eerste laag aardig opgedroogd is, steeds een dikkere gips laag over laag aan ter dikte/breedte van de plastic kaartjes. Zo ontstaat een mal met een dikte van ongeveer 3 à 4 cm.
  9. Als de voorkant voldoende dikte heeft en warm is (chemisch proces van gips) kun je het portret omdraaien en op de neus leggen. Zorg voor voldoende ondersteuning.
  10. Trek de plastic kaartjes uit het portret en druk de klei een beetje terug als er iets van ruimte is ontstaan.
  11. Smeer het mengsel van afwasmiddel, zonnebloemolie, kleiwater op de gipsen rand zodat deze straks niet hecht aan de nog aan te brengen gipslaag voor de mal van het achterhoofd.
  12. Herhaal de stappen 4 t/m 6 en breng ook hier, als de eerste laag aardig opgedroogd is, steeds een dikkere gips laag over laag aan, ter dikte/breedte van de ontstane rand van de voorkant van de mal. (plusminus 5 lagen)
  13. Als het gips hard is heb je een mal gemaakt, maar nu moet de klei verwijderd worden.
  14. Doordat de rand van de mal ingesmeerd is met het mengseltje van olie, wasmiddel en klei, zie je als het goed is waar een naad zit. Wrik daar op verschillende plekken voorzichtig een oude beitel tussen en wiebel een beetje heen en weer. Spuit er water tussen en probeer met een houten spie de ruimte steeds wat groter te maken tot de maldelen loskomen.
  15. Haal nu de klei uit de mal en maak de binnenkant van de mal goed schoon met water en een afwasborstel (anders komt de klei in je gips). Evt. klei op de randen is geen probleem. Je portret van klei is helaas kapot.
  16. Laat de gipsen mal nooit opdrogen, maar bewaar deze in vochtige doeken in een plastic zak, net zoals je dat doet bij je portret in klei.

 

GIETEN VAN HET PORTRET (zie ter ondersteuning de foto’s op pagina 6 en 7)

  1. Smeer de twee maldelen (aan de binnenkant) in met het mengsel van afwasmiddel, zonnebloemolie. Zorg dat je alles goed raakt/insmeert, anders komt het gips daar niet los.
  2. Leg de helften op elkaar en bind deze goed aan elkaar vast met ijzerdraad. Zet deze draden desnoods nog onder spanning met een houtje o.i.d. Voor de zekerheid kan de naad aan de buitenkant nog afgesmeerd worden met gips.
  3. Plaats de mal eerst in een plastic zak, met de hals omhoog, zodat je in het gietgat kijkt. Zorg dat de mal niet om kan vallen tijdens het gieten en drogen. Om later een plastic zak aan te brengen is lastig. Gips die je naast de mal morst wordt nu ook meteen opgevangen en zo werk je redelijk schoon.
  4. Zet de emmers met water klaar. Emmer 1 met schoon water die je gebruikt om het gips nu in 1 keer aan te maken en de andere emmer om je gereedschap, handen etc. steeds even af te spoelen.
  5. Maak gips aan van 2 à 3 pakken gips van 2,5 kg op 5 à 6 liter water.
  6. Stort de gipsmassa in de mal helemaal vol tot de rand.
  7. Klop zachtjes! Met een rubber hamer aan de buitenkant van de mal, zodat evt. luchtbelletjes kunnen ontsnappen.
  8. Maak je spatel schoon in de emmer met water. De emmer waar het gips in zat kan je het best laten opdrogen. Als het gips opgedroogd is, laat het gips gemakkelijk los van de wand van de emmer.
  9. Laat de mal en gietsel niet opdrogen, maar bewaar deze in vochtige doeken in een afgesloten plastic zak. Je voelt dat het gips warm wordt (chemisch proces).
  10. Hak de mal af als het gietsel voldoende is uitgehard na enkele dagen (het gietsel is dus nog steeds vochtig, maar wel uitgehard). Hiervoor gebruik je een oude beitel en een houten hamer. Hak vooral kleine stukjes af.
  11. Als het portret van de mal is ontdaan kun je het portret eventueel bijwerken met gips en een patina geven met acrylverf, antiekwas of onbehandeld laten.
  12. Je kunt een gat boren in het gips en het portret op een metalen pen zetten met een bijvoorbeeld blok hout eronder die als sokkel fungeert.