Op 1 april jl. heb ik tijdens het jaarlijkse landelijke agrarisch evenement “Kom in de kas” in Rijnsburg. Ik ben samen met andere kunstenaars gevraagd om ons werk te laten zien maar ook om mensen te laten zien hoe kunstwerken tot stand komen.
Boetseerbok onder de arm…
Met de boetseerbok en andere benodigdheden onder de arm naar Rijnsburg getogen en begonnen met het boetseren van een roodborst. Ik gebruikte een opgezet exemplaar als voorbeeld. Ik maak namelijk figuratief realistisch werk.
Ik ben eerst begonnen met op een houten plankje een skeletje van bronsdraad ofwel armatuur te bevestigen. Dat vraagt goed kijken en de juiste maat en richting te bepalen.
Vervolgens breng ik rondom plakjes boetseerwas aan. Het te boetseren object staat daarvoor op een draaischijfje zodat ik ook goed rondom kan werken. Uiteindelijk groeit het boetseersel tot een replica van het orgineel.
Was?
Opvallend deze dag was de veelgestelde vraag: Meneer, waar doet u dat nu mee? Was ……. ?
Ik geef ze dan een plakje was in hun handen voor de look and feel. Boetseerwas is gewoon bij de betere vakhandel verkrijgbaar. De hedendaagse boetseerwas is een reukloos synthetisch product en is met handwarme temperatuur soepel genoeg om ermee te kunnen werken. In de oudheid werd bijenwas gebruikt.
Gieten of dompelen?
Het daarop volgende procedé bij het ontstaan van bronzen beeldjes, het gieten, is ook minder bekend. Daarom een kleine uitleg: Velen zijn in de veronderstelling dat het beeld van boetseerwas overgoten wordt met brons. Dat is een te begrijpen misvatting omdat je inderdaad voorwerpen kunt laten verzilveren of verbronzen, zoals bijvoorbeeld babyschoentjes wat ooit een rage was.
In dit geval werkt het anders en ik leg de mensen uit dat het beeldje door een professionele bronsgieter wordt ingevormd in een gips/grevel mengsel en daarbij voorzien wordt van een conisch gevormde giettap en ontluchtingspijpjes. Het dan ingevormde beeld wordt ondersteboven in een smeltoven geplaatst waardoor de was uit de gipsen vorm loopt en de holle vorm van het beeld achterblijft. Het beeldje van was is er dus niet meer. Deze procedure heet daarom “de verloren was” methode. In de ontstane holte wordt vervolgens vloeibaar brons van ongeveer 1200 graden Celsius gegoten. Als dit geheel is afgekoeld wordt het gips weggehakt en blijft het bronzen beeldje over. Er wordt vervolgens nog een vrij intensieve nabewerking gedaan, ook wel ciseleren geheten. Tijdens het gieten ontstaan in het gips kleine haarscheurtjes door de hitte en worden meegegoten op het beeld. Deze oneffenheden moeten afgehakt en het beeld wordt vervolgens geschuurd en gepolijst. Tot slot krijgt het brons een kleur (patina). Dit alles bij elkaar is dus een bewerkelijk en intensief proces.
Leuk om mensen mee te nemen in het proces van dit mooie vak!
